Geschiedenis

Postkaart Steenkoolmijn van Zwartberg

LABIOMISTA bevindt zich op een site met een rijke geschiedenis die start in de 20ste eeuw. In 1901 werd steenkool ontdekt in de regio Limburg, waarna 3 mijnzetels gevestigd werden in Genk. De eerste gebouwen van de mijn van Zwartberg werden ingehuldigd in 1910. De hoogdagen kent de mijn mid jaren 50, maar in 1966 werd de laatste wagon kolen al bovengehaald. De schachttorens werden afgebroken en de directeursvilla werd verkocht aan de familie Wauters, zij baatten op de terreinen vanaf 1970 een private zoo uit. Deze sloot in 1997 de deuren. Na 22 jaar krijgt het gebied met LABIOMISTA een nieuwe, toekomstgerichte bestemming.

De steenkoolmijn van Zwartberg

In 1901 breekt een nieuw tijdperk aan in Limburg. Met het vinden van de zo gegeerde vette steenkool verandert het landschap voorgoed. Zeven mijnen verrijzen in het Kempische steenkoolbekken. De mijn van Zwartberg haalt in 1925 de eerste steenkool boven. Na WOI en II volgt de Kolenslag en stijgt de vraag naar nieuwe werkkrachten. Een bilateraal akkoord met Italië biedt soelaas: de eerste golf gastarbeiders bereikt België. Na de mijnramp in Marcinelle in 1956 bekoelt de relatie met Italië. Nieuwe mijnwerkers worden geronseld in Spanje, Griekenland, Turkije en Marokko. In Zwartberg komt de wereld samen. De steile opgang van de petroleumindustrie fnuikt het groeiverhaal van de steenkool. In een communautaire reflex wordt uit angst voor revolte in Wallonië één Vlaamse mijn opgeofferd: Zwartberg. De meest moderne en productieve mijn van België op dat moment. De klap is moordend, het verzet groot. Twee mensen worden gedood in de betogingen die volgen. Met het akkoord van Zwartberg keert de rust weer: de mijn sluit pas wanneer iedereen ander werk heeft. Op 7 oktober 1966 wordt de laatste wagen kolen bovengehaald.

De zoo van Zwartberg

In 1967 koopt de familie Wauters de voormalige directeurswoning van de mijn van Zwartberg om er een zoo op te richten. Op 17 mei 1970 wordt Marcel Wauters samen met twee leeuwen door de burgemeester ontvangen op het stadhuis voor de ondertekening van de oprichtingsakte. De Limburgse Zoo opent feestelijk de deuren.Het project ontstaat vanuit een diepe liefde voor dieren. De familie Wauters verkrijgt zijn dieren door schenkingen en door de opvang van oude en vaak ook mishandelde dieren uit circussen en failliete dierentuinen. Het is een onconventionele dierentuin, waarin door opvang en een intensief kweekprogramma voortdurend nieuwe dieren bijkomen. De gigantische diversiteit aan soorten en de heel eigen aanpak – een aantal dieren mag vrij rondlopen – betekenen zowel de aantrekkelijkheid als de ondergang van de zoo. Zonder subsidies is er geen enkele mogelijkheid om aan de steeds strenger wordende milieunormen en vereisten voor het welzijn van de dieren te voldoen. In 1997 sluit het park onder druk zijn deuren.

Tijdlijn

  • 1910 Inhuldiging van de eerste mijngebouwen

  • 1925 Voltooiing directeursvilla

  • 1966 Sluiting mijn van Zwartberg

  • 1970 Inhuldiging van de Limburgse Zoo

  • 1997 Sluiting van de Limburgse Zoo

  • 1999 Stad Genk koopt de terreinen van de voormalige mijn en zoo

  • 2005 De directeursvilla wordt geklasseerd als monument en de site wordt een volkspark

  • 2009 De buurt opent in 2009 het ZWAZOOpad als bewegwijzerd wandelpad

  • 2014 Eerste gesprekken Koen Vanmechelen en burgemeester Wim Dries

  • 2015 Koen Vanmechelen tekent concept van LABIOMISTA uit

  • 2015 Start werken op LABIOMISTA

  • 2017 Op 1 januari verhuist Koen Vanmechelen met zijn studio naar het nieuwe gebouw in Genk

  • 2017 Aanvang bouw The Ark (inkomgebouw) en LabOvo (onthaalpaviljoen) en Cosmopolitan Culture Park

  • 2018 Met Nomadfest openen we officieel Nomadland en krijgt de buurt de kans om LABIOMISTA te ontdekken

  • 2019 Opening LABIOMISTA