Er zijn twee dingen zeker in het leven; de dood en verandering.
Verandering is de toekomst, en de toekomst zijn jongeren. Ik geloof dat de jongeren kunnen zorgen voor de verandering van morgen. Zijn wij niet vrij dan? De vele gesprekken kwamen altijd op dezelfde conclusie neer; absolute vrijheid bestaat niet. Ik ben van mening dat we wel samen kunnen strijden voor een samenleving waar we oog hebben voor de hiaten in vrijheid en zo in de constante verandering waakzaam kunnen blijven voor inperking van eigen, maar vooral andermans vrijheid.
De titel van dit werk; “Ain’t I free?!” is afgeleid van Sojourner Truth (1797-1883). Sojourner was geboren als een slaaf, maar ze was erin geslaagd te ontsnappen en zichzelf te bevrijden.
Later werd ze een burgerrechtenactiviste voor (zwarte) vrouwen. Sojourner heeft voor veel verandering en vrijheid gezorgd, zo had ze onder andere een grote bijdragen bij het afschaffen van slavernij en de rechten van (zwarte) vrouwen.
Sojourner is vooral bekend voor haar uitspraak ‘Aint I a woman?!’ in haar speech op de conventie voor vrouwenrechten in Ohio, in 1851. Op deze conventie kwamen witte vrouwen samen om op te komen voor hun vrouwenrechten. Deze witte vrouwen dachten echter niet aan zwarte vrouwen, zij hadden geen recht op rechten. Zij waren niet vrij. Door haar uitspraak heeft Sojourner Truth voor een kantelmoment gezorgd en is er aandacht gekomen voor slavernij en discriminatie.
Hoe kunnen we jongeren leren op te komen voor onrecht en beperktheid/onvrijheid. Ik denk dat we hiervoor moeten kijken naar wie leert de jongeren iets? Wie begeleidt de jongeren? Wie motiveert de jongeren van de toekomst? Misschien zijn de vragen hier eerder; moeten we de jongeren iets leren? Moeten we ze begeleiden? En moeten we ze motiveren?
Ook in dit project is er ingegaan tegen de onwetendheid van jongeren, studenten. Al te vaak gaan we ervan uit dat jongeren weinig weten en niet kritisch kunnen nadenken.
Hier moeten we naar mijn voelen in omdraaien?
Voor al deze vragen ben ik gaan kijken naar Rancière en zijn essay ‘De onwetende meester’.
De geleerde, de wetende moet de nieuwe informatie niet hapklaar voorleggen aan de lerende, de onwetende. Er mag geen sprake zijn van een hierarchie van kennis, de geleerde weet wat de ongeleerde niet weet maar dit zegt hij niet. Hij laat de onwetende zelf ontdekken en zichzelf sturen. De docent legt het eigenlijk uit in hapklare stukjes en de onwetende zou dit moeten kunnen slikken en op een bepaald moment reproduceren.
“Elke mens die onderricht wordt, is slechts een halve mens” Aldus Jacotot. Rancière bestudeert deze man en bekijkt zijn manier van les geven waarbij Jacodot les gaf via de methode van het universeel onderwijs.
De wetende wordt geconfronteerd met zijn onwetendheid. De wetende weet dat hij niet weet en de onwetende weet misschien veel meer dan hij weet.
Scholé; vrije plaats; laten we een plek maken, moet zelfs geen fysieke plek zijn, waar een gemeenplaats waar we in dialoog kunnen gaan, elkaar kunnen inspireren om te praten over vrijheid. Elkaar in dat uiterste moment de vrijheid geven om het ondenkbare te denken.
In wat volgt formuleer ik een aantal vragen/stellingen om het gesprek over vrijheid met jongeren te beginnen.
Met Rancière in het achterhoofd zouden we eigenlijk zelfs geen stellingen moeten formuleren. We moeten uitgaan van de kunde van jongeren. Ik stel me de vraag als dit effectief mogelijk is? Komen we dan niet terecht in een totale chaos? Moeten we in die chaos niet een beetje structuur aanbrengen zodoende we vandaar uit de onwetende vrij kunnen laten? Want de onwetende weet niet dat hij onwetende is. ‘ik weet niet dat ik over bepaalde onderwerpen die ik niet weet, niks weet’. Maar wanneer we het hebben over structuur, is dat niet neutraal. Dat is weer iemand (wetende) die een bepaald kader zet voor een onwetende waardoor er geen sprake meer is van vrijheid.
Wanneer we op welke manier dan ook kennis of informatie doorgeven, kunnen we dit gewoonweg niet doen in vrijheid. Het doorgeven is grenzen stellen. De next generation vrij maken door een toolbox te maken rond vrijheid, is in zichzelf niet vrij.
Wat zijn zelf stellingen/vragen die we kunnen bespreken als we willen babbelen over het idee vrijheid? “The fish will be the last to discover water” hebben mensen zonder vrijheid door dat ze geen vrijheid hebben? De vraag ‘wat is vrijheid?’ is een vraag waar gaan antwoord op bestaat. Een andere vraag die we kunnen stellen is: ‘waar is vrijheid? Waar kan men vrij zijn?’. Kunnen we vrijheid veranderen? Hoever mogen we gaan om vrijheid op te eisen? Als vrijheid niet bestaat, bestaat onvrijheid dan wel? Wie heeft de grootste vrijheid op aarde? De vrijheid stopt vanaf het moment dat er grenzen zijn. Wie creëert er grenzen?
Kenneth Nelis
when faith moves mountains - francis alys 2002
